Oor die bye en die blomme

Ek weet al lankal dat mens versigtig moet wees vir wat jy jou kinders op televisie laat kyk. Maar die laaste plek waar ek verwag het Benno van die bytjies en blommetjies sou leer was op Discovery Channel. En alles het nogal met sy ma se entoesiastiese ondersteuning begin. Toe Arné sien daar is ‘n program oor Tyrannosaurus Rex op die televisie, het sy alles laat staan en Benno geroep om te kom kyk. Hy is mos sedert sy kinderdae versot op dinosouriërs. Veral Tyrannosaurus Rex.


Tog, hierdie keer het Arné verkeerd gelees. Die program se naam was eintlik Tyrannosaurus Sex. En dit het bespiegel, heel grafies nogal – oor hoe die Tyrannosaurus miljoene jare gelede sou voortplant. Nou ek was nie daar om Benno se gesigsuitdrukkings te beleef en sy totale fassinering met die vreemdsoortige optrede van die Tyrannosaurus nie. Ek was ook nie daar toe hy Arné bombardeer met vrae nie. Ek het gelukkig laatmiddag tuisgekom, met Benno wat my by die agterdeur inwag.

“Pappa, ek weet nou ook van Tex.” Ek staan uit die veld geslaan. Sover ek dit het is ‘n Tex ‘n tipe sjokolade, of, as dit anders gespel word, iets wat mens met ‘n selfoon doen wanneer jy SMS’e stuur. Terwyl ek die woord probeer prosesseer val Anienie in: “Ja, en dit is onregverdig, julle het my eers vertel toe ek elf was.” Nou is ek eers uit die veld geslaan. Die oorslaan van die werk se situasie na die huis se gesprekke is soms ‘n groter sprong as die een waarvan Niel Armstrong gepraat het toe hy van daardie “giant leap for mankind” melding gemaak het.

Met Arné wat aansluit verstaan ek uiteindelik diekonteks van die gesprek. Benno is baie opgewonde oor die nuwe inligting wat hy bekom het. Hierdie kan ‘n sosiale deurbraak in die graad 3 klas beteken. Dis immers inligting waaroor hy nie weet of sy maats beskik nie, en iets wat dalk net so goed soos ‘n effe vuil Van Der Merwe grappie ontvang kan word deur sy klasmaats. Ek en Arné moet nou eers hokaai roep en baie omsigtig verduidelik dat sy planne vir ‘n sosiale deurbraak dalk tot sosiale skande kan lei. En genadiglik verloor hy belang.

Totdat hy en Anienie die naweek stry kry. Sy wil nie met hom speel nie, en hy is woedend. Ma is die eerste klagtekantoor, maar met ‘n skrumskakelaangee word die weerlig na my herlei: “Pappa, Anienie wil nie met my speel nie. Ek wil ‘n bababoetie hê.”

Ek is weer so uit die veld geslaan dat ek nie weet watter kant toe nie, en gee toe maar ‘n afwykende antwoord: “ Nee, pappa is te oud. Babas sal my mal maak. Jy moet maar wag tot jy jou eie kinders kry.”

Hy gaan staan doodstil. Frustrasie straal uit sy hele lyfie.

“Pappa, ek wens ek kan, maar ek weet nie hoe om te Tex nie.”

Die teddiebeer met die zol

Soms val die sonstrale van mens se kindertyd deur die kraaksinkdak van ouer word. Dis dan dat jy net vir ‘n oomblik die innerlike warmte van nostalgie voel. En sulke sonstraalsit-oomblikke is seker van die kosbaarste, veral as hulle jou onverwags kom verlig.


Dit was sommer so tussen die vrugterolletjies op die winkelrak met ‘n haastige Vrydagaand aankoopsessie dat ek aan Adriaan Naude dink. Adriaan was ons bure se seun – een van daardie hoogs begaafde skoliere wat die radar van die skoolelite vernuftig en onwetend omseil, om dan ‘n paar onderskeidings te kry, sonder fanfare ‘n ingenieur te word, en mens te laat uitbars van die lag – jare later- terwyl jy na vrugterolletjies kyk.

Tannie Wilna van Schoor was een van ons wonderlike plaasbure en ons het dikwels saam met haar kinders tyd verwyl. Tannie Wilna was nooit regtig kwaai nie, maar ons het ook geweet om in ons spoor te trap. En dit is wat ek en Adriaan nie kon doen nie. In elk geval nie as die hele kamer vol vrugterolletjies was wat netjies onder ‘n net opgerol was nie. Ek weet nie waar die ander kinders daardie dag was nie, maar ek en Adriaan beland saam met tannie Wilna in die huis. Teen daardie tyd het die tannie al vir ons elkeen ‘n paar vrugterolletjies gegee, maar uit ervaring het ons geweet dat mens nie meer as jou kwota durf vra nie.

Dis toe die tannie gaan tee maak dat ek en Adriaan die oogkontak van twee samesweerders deel. Soms hoef mens niks te sê nie. Net te weet dat hier ‘n klein geleentheid is, en dat mens dit met beide hande moet aangryp.

Hoe tannie Wilna so vinnig teruggekom het, sal ek tot vandag nie weet nie. Al wat ek weet is dat ek die hele vrugterol in my mond ingebondel het en probeer het om so onskuldig moontlik te lyk. Dis toe ek na Adriaan kyk dat ek nie verstaan nie. Op sy gemak gesels hy met Tannie Wilna oor die weer en die impak daarvan op vrugterolle. Die rolletjie wat hy pas gehad het, het tussen hand en mond verdwyn.

En toe val my oog op die teddiebeer...

Tot vandag toe sal ek nie weet hoe Adriaan dit so vinnig gedoen het nie, sy reaksies moes blitsig wees. En toe ek dit sien is dit so snaaks dat ek glad nie die perskerol in my mond kan hou nie. Die teddiebeer wat stigtelik agter Adriaan op die rak sit, het nou ‘n vrugterolzol in sy mond. Dit hang skeef soos Columbo s’n by sy mond uit terwyl Adriaan, die meester zolverskaffer, toonbeeld van onskuld, en kenner van weerpatrone se impak op vrugterolle salig gesels – asof heuning nie in sy mond kan smelt nie.

Ongelukkig was sy bondgenoot ook sy ondergang. Ek kon die humor van die teddie nie weerstaan nie. Met ‘n proessproei het ek my perskerol uit my mond laat kom, darem in die hande gevang.

Tannie Wilna het niks gesê nie, ek wonder soms of sy iets opgemerk het, maar tot vandag toe, as ek vrugterolle sien dink ek aan Adriaan Naude en die teddiebeer met die zol.

En dan glimlag ek, want sommige herinneringe is soos kosbare sonstrale wat jou Vrydagaandaankope met ‘n glimlag laat doen.